واکاوی ویژگی‌های گفت‌وگو به روایت کاریکاتورهای مطبوعاتی دهۀ اوّل انقلاب مشروطه

Authors

Abstract:

این مقاله در پی واکاوی ویژگی‌های گفت‌وگو و شناخت الگوی ارتباطات کلامی مردم ایران در کاریکاتورهای مطبوعاتی دهۀ اول انقلاب مشروطه است. به این منظور، با در اختیارداشتن 194کاریکاتور از سه نشریۀ فکاهی و مصوّر بهلول، تنبیه و آئینۀ غیب‌نما نمونه‌ای 25تایی انتخاب شد. نتایج پژوهش که با تلفیق دو روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و نشانه‌شناسی اجتماعی کرس و ون‌لیوون بدست آمده‌اند، نشان داد باوجود اینکه انقلاب مشروطه منجر به تحولاتی در عرصۀ ارتباطات کلامی جامعه نسبت به دوران پیش از انقلاب شده و فضا به سوی گفت‌وگومداری حرکت کرده بود، این الگو همچنان تک‌گویانه باقی ماند.  از جمله مصادیق الگوی ارتباط کلامی تک‌گویانه که در قاب کاریکاتور این دوران به نمایش درآمده است، می‌توان به نادیده‌انگاشتن دیگری، تحمیل سکوت از طریق اعمال خشونت، تندروی(استفاده از تکفیر، تهمت و شایعه‌پراکنی)، نفاق، همنواییِ بی‌چون‌وچرا، چاپلوسی، پیشداوری و ظاهربینی اشاره کرد. در این میان، ویژگی‌هایی همچون رسیدن به مقام سوژگانی، عدم سکوت در برابر ظالم و پرسشگری در مواجهه با او، تأکید بر برابری و قائل‌شدن حق برای دیگری نیز دال بر تغییراتی به سوی وضعیت گفت‌وگومدار در نحوۀ مکالمۀ مردم با یکدیگر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گونه‌شناسی نوشتارهای مطبوعاتی زنان در دوره مشروطه

مطالعۀ گونه شناسانۀ مطبوعات زنان از حیث دست یابی به سنت نوشتاری زنانه در تاریخ ادبیات فارسی، حایز اهمیت است. مطبوعات ویژۀ زنان که برای اولین بار در سال 1289 ه.ش  توسط ایشان منتشر می­شود، از یک سو در بر دارندۀ مسایل و دغدغه­های زنان در اوان انقلاب مشروطه و از سوی دیگر منعکس کنندۀ تغییرات ادبی در همین دوران است. زنان برای اولین بار نوشته­های خود را در گونه­هایی مانند داس...

full text

عارف، حنجره انقلاب مشروطه (نگاهی به تاثیر انقلاب مشروطه بر موسیقی ایران)

انقلاب مشروطه بر همه ابعاد مادی و معنوی زندگی ایرانیان تأثیر عمیقی نهاد. امروز که صد سال از این واقعه می گذرد بر همگان معلوم شده که اگر تأثیرات فرهنگی آن، هم سنگ تأثیرات سیاسی نباشد کمتر از آن نیست. این مقاله می کوشد این تأثیر را بر هنر موسیقی موشکافی کرده و نگاهی هم به زندگی و آثار عارف قزوینی شاعر و نغمه سرای دوره مشروطه داشته باشد. مولف کوشیده تا از آثار وی، دیسکوگرافی (Discography) کاملی به...

full text

بررسی و تحلیل شعر دهۀ اول پس از انقلاب اسلامی بر اساس نظریۀ پسا‌استعمارگرایی

بی‌تردید انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان یک پدیدۀ منحصر‌به‌فرد، تحولات عظیم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در جامعۀ ایران، به‌همراه داشته‌است. عناصر و پیامد‌های مهم انقلاب اسلامی، مبارزه با استعمار و استعمار‌ستیزی بوده‌است. قطعاً شعر فارسی نیز در نشان‌دادن این پیام، نقش آشکاری ایفا کرده‌است و همواره تلاش کرده‌است تا نسبت به پدیدۀ استعمار و خطرات احتمالی آن مسئول باشد. در این پژوهش، تلاش شده‌است تا مصاد...

full text

عارف، حنجره انقلاب مشروطه (نگاهی به تاثیر انقلاب مشروطه بر موسیقی ایران)

انقلاب مشروطه بر همه ابعاد مادی و معنوی زندگی ایرانیان تأثیر عمیقی نهاد. امروز که صد سال از این واقعه می گذرد بر همگان معلوم شده که اگر تأثیرات فرهنگی آن، هم سنگ تأثیرات سیاسی نباشد کمتر از آن نیست. این مقاله می کوشد این تأثیر را بر هنر موسیقی موشکافی کرده و نگاهی هم به زندگی و آثار عارف قزوینی شاعر و نغمه سرای دوره مشروطه داشته باشد. مولف کوشیده تا از آثار وی، دیسکوگرافی (discography) کاملی به...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 49

pages  79- 107

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023